Εφηβεία και Όρια: Η ώρα της διαπραγμάτευσης

Άρθρο  από Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος

Διαπραγματευθείτε μαζί του

Tα όρια χρειάζονται σε κάθε τομέα, αφορούν το διάβασμα, την εμφάνιση, το φαγητό, τη συμπεριφορά στο σπίτι, στο σχολείο, στις συντροφιές κ.λπ. Γι’ αυτό, αποφασίστε ποιοι τομείς είναι ουσιαστικοί και τοποθετηθείτε με σαφήνεια.

Δοκιμάστε κι αυτό…

Aξιολογείτε και επανεξετάζετε ανά τακτά χρονικά διαστήματα φέρ’ ειπείν, κάθε δυο τρεις μήνες τα όρια που έχετε θέσει στο παιδί σας σε διάφορους τομείς, ακόμα κι αν δεν σας έχει δώσει κάποια αφορμή. Συνήθως οι ελευθερίες αυξάνονται και οι περιορισμοί μειώνονται. Μερικές φορές όμως απαιτείται το αντίθετο. Tα όρια που είχατε θέσει, λόγου χάριν, σχετικά με την ώρα που θα πηγαίνει για ύπνο το καλοκαίρι πρέπει να αλλάξουν τώρα που το παιδί ξυπνά νωρίς για το σχολείο.

Ίσως χρειαστεί να περιοριστούν κάποιες ελευθερίες, αν διακρίνατε ανώριμη συμπεριφορά, ή αντίθετα να διευρυνθούν, αν διαπιστώσατε εκ μέρους του καλή συνεργασία. Κάποια άλλα όρια μπορεί να παρουσιάζουν διακυμάνσεις για άλλους λόγους. Αν, για παράδειγμα, χάσατε τη δουλειά σας, το χαρτζιλίκι του παιδιού θα πρέπει να ελαττωθεί, ώστε να συμμετέχει κι εκείνο στις περικοπές που πρέπει να αντιμετωπίσετε όλοι μαζί.

Διερευνήστε τι κάνουν οι άλλοι γονείς συνομήλικων παιδιών, ώστε να διαπραγματευτείτε κάτι ανάλογο με την κόρη ή τον γιο σας ας πούμε, για την επιστροφή από τη βραδινή έξοδο.
Aν γενικά διαπιστώσετε μεγάλες αποκλίσεις σε σχέση με τα όρια που θέτετε εσείς, αναρωτηθείτε πού μπορεί να οφείλεται αυτό.

Mπορεί να συμβαίνει ένα από τα εξής:

1. Tο παιδί σας να είναι πολύ ανώριμο ή, αντίθετα, εξαιρετικά ώριμο.
2. Να είστε πολύ αυστηροί ή πολύ χαλαροί.
3. Όλοι οι άλλοι γονείς να είναι υπερβολικά αδιάφοροι ή αυστηροί.

Προσπαθήστε να καταλάβετε τι από τα τρία ισχύει.
Αποφύγετε τους πολύ αυστηρούς κανόνες, ώστε να έχετε αρκετές πιθανότητες να γίνουν σεβαστοί. Αν, για παράδειγμα, ορίσετε στο δεκατετράχρονο παιδί σας να παίξει το αγαπημένο του ηλεκτρονικό παιχνίδι για μισή ώρα το Σαββατοκύριακο, είναι πιθανό ότι δεν θα το τηρήσει. Αποφασίστε εξαρχής ποιο όριο είναι ανεκτό για σας και συζητήστε το μαζί του.
Όταν το παιδί παραβιάζει τους κανόνες, πρέπει να εφαρμοστούν οπωσδήποτε οι συνέπειες στις οποίες έχετε συμφωνήσει και τις γνωρίζει το παιδί σας.

Μην εξαντλείτε όμως την αυστηρότητά σας.

Mην απειλείτε με συνέπειες που δεν θα εφαρμόσετε.

Σε γενικές γραμμές, η τακτική είναι να μην επιβάλλετε ποτέ κανόνες και συνέπειες που μπορεί να οδηγήσουν το παιδί σε απόγνωση. O λόγος είναι ότι ο έφηβος που νιώθει να ασφυκτιά μπορεί να λειτουργήσει εντελώς απρόβλεπτα. Αν, κατά τη γνώμη σας, το παιδί σας αντιμετωπίζει κάποιο σοβαρό κίνδυνο, πρέπει να πάρετε οπωσδήποτε μέτρα.
Εξαιρέστε κάποιους τομείς από τα όρια, ώστε να αισθάνεται πως σε κάποιες σφαίρες δραστηριοτήτων είναι ελεύθερο. Μπορεί, λόγου χάριν, να είναι η μουσική, το χτένισμα, το σκουλαρίκι ή οι βαθμοί σε ένα δευτερεύον μάθημα.

Συζητήστε με το παιδί σας τι σκέφτεται να κάνει αν κάποιοι άλλοι του προτείνουν να παραβιάσει, λόγου χάριν, τη συμφωνία σας για την ώρα επιστροφής του στο σπίτι. Ίσως θα του είναι πιο εύκολο να πει ότι είναι προσωπική του επιλογή να επιστρέφει νωρίς, για να ξεκουράζεται. Έτσι, θα νιώθει πιο υπεύθυνο, αλλά θα ανοίγει και κύκλο συζητήσεων και διαπραγματεύσεων με την παρέα του.
Aν ο έφηβός σας καταπατά συνεχώς τα όρια, αναλογιστείτε για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό. Αν δυσκολεύεστε στην επικοινωνία μαζί του, αναζητήστε τη βοήθεια ειδικού.

Απόσπασμα από: Εμπιστευτείτε τους εφήβους, εμπιστευτείτε τη ζωή!