Αυτοεκτίμηση και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες

Αυτοεκτίμηση και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες

…Είμαι αυτός που είμαι και κάνω ότι μπορώ…

…και πάντα προσπαθώ…

Να είμαι ευχαριστημένος και όχι ο καλύτερος…

Ο Laurence, (1996) αναφέρει ότι το επίπεδο επιτυχίας επηρεάζεται από τι πιστεύει το άτομο για τον εαυτό του και αντίστροφα. Σύμφωνα με τον Carl Rogers το τι σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας οδηγεί στον ορισμό της αυτοεκτίμησης η οποία χτίζεται από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας.

Τι είναι η αυτοεκτίμηση;

Η θετική αυτοεκτίμηση στα παιδιά φαίνεται να σχετίζεται με

• την ικανότητα να νοιώθουν σεβαστά,

• να αισθάνονται υπερήφανα για τον εαυτό τους ακόμη και όταν κάνουν λάθη,

• με την αίσθηση του ελέγχου στη ζωή τους,

• με την ικανότητα να δρουν ανεξάρτητα και να αναλαμβάνουν τις ευθύνες των πράξεων τους,

• να αισθάνονται άνετα και ασφαλή στο να δημιουργούν δεσμούς με τους άλλους και να έχουν το θάρρος να υποστηρίζουν τις αξίες τους

• και να παίρνουν αποφάσεις ακόμη και αν έρχονται σε σύγκρουση με ομάδες συνομηλίκων.

Το να μεγαλώνουν παιδιά με αυτοεκτίμηση είναι μια συνήθης έγνοια των γονιών. Στην περίπτωση που το παιδί αντιμετωπίζει και μια ειδική μαθησιακή δυσκολία, η κατάκτηση μιας υγιούς αίσθησης και εκτίμησης του εαυτού αποτελεί μια επιπλέον πρόκληση.

Αυτοεκτίμηση και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες

Ωστόσο οι περισσότερες έρευνες αναφέρουν την ύπαρξη μιας μεγαλύτερης πιθανότητας εμφάνισης χαμηλής αυτοεκτίμησης στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και δυσκολίες συγκέντρωσης. Από νεαρή ηλικία τα παιδιά συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους άλλους σε τομείς όπως η ακαδημαϊκή επίδοση, η ικανότητα να φτιάχνουν ή να διατηρούν φίλους και οι αθλητικές επιδόσεις. Είναι σύνηθες φαινόμενο τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες να κρίνουν τον εαυτό τους ως “ηλίθιο”, “αργό” ή “χαζό”, συγκρίνοντας τον εαυτό τους με τους άλλους. Αυτές οι αυτο-αξιολόγησεις συχνά γενικεύονται με αποτέλεσμα ένα παιδί που αντιμετωπίζει δυσκολίες στο σχολείο να βιώνει τον εαυτό του με αρνητικό τρόπο σε όλους τους τομείς της ζωής.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες έχουν πολλές εμπειρίες όπου είτε στο σπίτι είτε στο σχολείο έχουν αντιμετωπιστεί ως «ανόητα» και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να νοιώσουν απελπισία και ότι οι κόποι τους δεν ανταμείβονται καθώς οι προσπάθειες τους δε φέρνουν το ανάλογο αποτέλεσμα και η προσπάθεια τους δεν αναγνωρίζεται. Αυτές οι εμπειρίες μπορεί να συμβάλλον στην ανάπτυξη χαμηλής αυτοεκτίμησης. Συχνά τα παιδιά αυτά πιστεύουν ότι δεν αξίζουν μιας καλής συμπεριφοράς και αντιμετώπισης. για αυτό μπορεί να μη ζητήσουν βοήθεια ή δε θα υπερασπιστούν τον εαυτό τους με αποτέλεσμα να μην αναπτύξουν δεξιότητες αυτοπροστασίας.

Παράλληλα οι επαναλαμβανόμενες αποτυχίες μπορεί να προκαλέσουν έντονα συναισθήματα, απογοήτευσης, θυμού, θλίψης και άγχους με αποτέλεσμα να χαθεί το ενδιαφέρον για μάθηση. Δεν είναι σπάνιο τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες να αναζητούν την αρνητική προσοχή από τους φίλους τους ή να παραιτούνται από την προσπάθεια τους καθώς είναι ματαιωμένα και απογοητευμένα από τη μη αναγνώριση της προσπάθειας τους. Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να αναπτύξουν αυτοκαταστροφικούς μηχανισμούς άμυνας και αντιμετώπισης των προσκλήσεων όπως η παραίτηση, η αποφυγή, το «σαχλαμάρισμα» και η άρνηση του να δουν την πραγματικότητα.

Τι μπορεί να γίνει;

Επομένως η απόκτηση αυτοεκτίμησης έχει ιδιαίτερη σημασία για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες όχι για τη βελτίωση της ακαδημαϊκής επίδοσης αλλά για την διαμόρφωση μιας υγιούς προσωπικότητας. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να συμβάλλουν στο χτίσιμο μιας ρεαλιστικής και θετικής εικόνας του εαυτού;

• Να βοηθούν τα παιδιά να αναγνωρίζουν τις δυνατότητες και τις δυσκολίες τους

• Να εκπαιδεύονται στη φύση των μαθησιακών δυσκολιών και να γνωρίζουν τις συνέπειες μιας μαθησιακής δυσκολίας στην καθημερινότητα του παιδιού

• Τα παιδιά έχουν την ανάγκη να νοιώθουν ότι τα εκτιμούν και τα αναγνωρίζουν. Οι γονείς με τη στάση τους και τα λόγια τους να μπορούν να κάνουν τα παιδιά να νοιώθουν ότι δεν είναι μόνα, ότι οι δυσκολίες και τα εμπόδια είναι μέρος της ζωής και ότι στην προσπάθεια τους είναι μόνο σύμμαχοι. Αυτό μειώνει την αίσθηση της απελπισίας και ενισχύει τη διεκδικητική συμπεριφορά ενός παιδιού.

• Ενισχύστε δίνοντας ευκαιρίες στο παιδί να εξασκηθεί στην επίλυση προβλήματος και στην λήψη αποφάσεων, δεξιότητες που συνδέονται με υψηλή αυτοεκτίμηση. Προτείνετε πιθανές λύσεις στις δυσκολίες του παιδιού ώστε να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων.

• Σημαντικό ρόλο παίζει ο έπαινος, ο έπαινος όμως που απευθύνεται στην προσπάθεια και όχι στην επίδοση. Ο έπαινος μπορεί να πάρει τη μορφή της επισήμανσης ιδιαίτερων επιδόσεων σε άλλους τομείς ή ακόμη και στοιχείων προσωπικότητας. (έξυπνος, ευγενικός, κοινωνικός κτλ) Δε χρειάζεται να επαινούμε τα πάντα που κάνει ένα παιδί. Οι ρεαλιστικές προσδοκίες βοηθούν το παιδί να αποκτά μια καλύτερη αίσθηση ελέγχου.

• Καλό είναι να δίνονται ευκαιρίες στο παιδί να βρίσκει το μαθησιακό ύφος που του ταιριάζει και να βρει νέες στρατηγικές μάθησης.

• Σε καμιά περίπτωση η σύγκριση με τους συνομηλίκους ή με τα αδέρφια δε βοηθά την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης καθώς δε λειτουργεί ως κίνητρο αλλαγής συμπεριφοράς. Απεναντίας το παιδί νοιώθει ματαίωση και απογοήτευση καθώς δε μπορεί να φτάσει τις επιδόσεις των άλλων.

• Το να συμμετέχει το παιδί σε εθελοντικούς συλλόγους και ομάδες βοηθά στο χτίσιμο της αυτοεκτίμησης αφού το παιδί μαθαίνει να είναι ενεργό και χρήσιμο και να συνεργάζεται επιτυχώς με τους άλλους χωρίς να υπάρχει πάντα μια υλική ανταμοιβή.

Η αυτοεκτίμηση σχετίζεται με την εμπιστοσύνη προς τον εαυτό, την αποδοχή, το σεβασμό και την εκτίμηση προς τον ίδιο τον εαυτό. Ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες παλεύει να αποκτήσει μια ρεαλιστική εικόνα του εαυτού σε ένα περιβάλλον όχι πάντα βοηθητικό για τα ίδιο. Το να γνωρισούμε τη μαθησιακή δυσκολία και τις συνέπειες της στη ζωή του βοηθά στο να γίνει ένας υγιής ενήλικας με ρεαλιστική εικόνα εαυτού, να αγαπήσει τη μάθηση και να κάνει στοχευμένες επιλογές στη ζωή που θα τον κάνουν ευχαριστημένο.

Πηγή: https://www.ioannatsigganou.gr/

 

Διαβάστε επίσης:

Γλώσσα: Πώς μιλούν σήμερα οι νέοι.

3 +1 βασικοί στόχοι των εφήβων.

Εφηβεία και Όρια: Η ώρα της διαπραγμάτευσης.